O Τεχνικός Ασφαλείας είναι το Θεσμικό όργανο που έχει προβλεφθεί από την νομοθεσία για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία για την επίβλεψη των συνθηκών εργασίας. Οι αρμοδιότητές του είναι συμβουλευτικές και παρέχει υποδείξεις και συμβουλές στον εργοδότη σχετικά με την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων και την πρόληψη των εργατικών ατυχημάτων.

Αρμοδιότητες του Τεχνικού Ασφάλειας

Γενικά

Ο Τεχνικός Ασφάλειας καταχωρεί σε ειδικό βιβλίο της επιχείρησης τις γραπτές υποδείξεις του, το οποίο θεωρείται από την επιθεώρηση εργασίας εκτός των περιπτώσεων τεχνικών έργων στις οποίες δεν απαιτείται η θεώρηση του.  Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί το βιβλίο να τηρείται ηλεκτρονικά. Όταν τηρείται σε φυσική μορφή, ο εργοδότης έχει υποχρέωση υπογράφοντας εκεί, να λαμβάνει γνώση των υποδείξεων που καταχωρούνται.

Ο Τεχνικός Ασφάλειας, οφείλει να επισκέπτεται την εγκατάσταση στην οποία έχει οριστεί, σε συγκεκριμένες ημέρες και ώρες, βάσει προγράμματος επισκέψεων που έχει καταχωρηθεί στην επιθεώρηση εργασίας. Ενδεικτικά, οι υποχρεώσεις του περιλαμβάνουν:  την παροχή γραπτών και προφορικών συμβουλών για θέματα Ασφάλειας και Υγείας της Εργασίας, την επίβλεψη της ορθής χρήσης των Μέσων Ατομικής Προστασίας (ΜΑΠ), την εκτίμηση των κινδύνων και τα μέτρα αποτροπής τους, τη διερεύνηση των εργατικών ατυχημάτων, κ.α

Ειδικότερα ο Τεχνικός Ασφάλειας:

α) συμβουλεύει σε θέματα σχεδιασμού, προγραμματισμού, κατασκευής και συντήρησης των εγκαταστάσεων, εισαγωγής νέων παραγωγικών διαδικασιών, προμήθειας μέσων και εξοπλισμού, επιλογής και ελέγχου της αποτελεσματικότητας των Μέσων Ατομικής Προστασίας, καθώς και της διαμόρφωσης και διευθέτησης των θέσεων και του περιβάλλοντος εργασίας και γενικά της οργάνωσης της παραγωγικής διαδικασίας,
β) ελέγχει την ασφάλεια των εγκαταστάσεων και των τεχνικών μέσων πριν από τη λειτουργία τους, καθώς και των παραγωγικών διαδικασιών και μεθόδων εργασίας πριν από την εφαρμογή τους, και επιβλέπει την εφαρμογή των μέτρων Υγείας και Ασφάλειας των εργαζομένων  καθώς και της πρόληψης των ατυχημάτων, ενημερώνοντας σχετικά τους αρμόδιους προϊσταμένους των τμημάτων ή τη διεύθυνση της επιχείρησης.

Ποιες είναι οι υποχρεώσεις του Τεχνικού Ασφάλειας

Ο Τεχνικός Ασφάλειας, προκειμένου να παρέχει συμβουλές στην επιχείρηση σε σχέση με την ασφάλεια των εργαζομένων, ακολουθεί το παρακάτω πλάνο:

• Eπισκέπτεται την κάθε εγκατάσταση της επιχείρησης σε προκαθορισμένες ημερομηνίες και ώρες, όπως αυτές έχουν οριστεί από την επιθεώρηση εργασίας.
• Κατά τις επισκέψεις του διενεργεί ελέγχους σε όλους τους χώρους και τις θέσεις εργασίας, από πλευράς Υγείας και Ασφάλειας της Εργασίας και πρόληψης εργατικών ατυχημάτων. Οι έλεγχοι πραγματοποιούνται βάσει της κείμενης νομοθεσίας Υγείας και Ασφάλειας Εργασίας.
• Εντοπίζει τις πηγές επαγγελματικού κινδύνου και καταγράφει τα μέτρα πρόληψης που πρέπει να λαμβάνονται για τον έλεγχο των κινδύνων και την προστασία των εργαζομένων.
• Προτείνει και επιβλέπει την ορθή χρήση των Μέσων Ατομικής Προστασίας.
• Συντάσσει τις οδηγίες ασφαλούς εκτέλεσης των εργασιών και ενημερώνει τους εργαζόμενους επ’ αυτών.
• Εποπτεύει την εκτέλεση ασκήσεων πυρασφάλειας και συναγερμού, για τη διαπίστωση ετοιμότητας προς αντιμετώπιση τυχόν ατυχημάτων.
• Διερευνά τα αίτια των εργατικών ατυχημάτων σύμφωνα με το Άρθρο 15, του Ν3850/2010.
• Με την ολοκλήρωση των ελέγχων, ενημερώνει προφορικά τον εργοδότη για τα ευρήματά του και προτείνει διορθωτικές/βελτιωτικές ενέργειες.
• Καταχωρεί τις όποιες υποδείξεις του στο ειδικό Bιβλίο υποδείξεων της εγκατάστασης.
• Ο τεχνικός ασφάλειας έχει υποχρέωση να τηρεί το επαγγελματικό/επιχειρησιακό απόρρητο.

Τα καθήκοντα  του Τεχνικού Ασφάλειας μπορούν να ασκήσουν ανάλογα με το είδος της επιχείρησης και τον αριθμό των εργαζομένων σε αυτή πρόσωπα που κατέχουν:

• Πτυχίο πολυτεχνείου ή πολυτεχνικής σχολής Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος (ΑΕΙ) του εσωτερικού ή ισότιμων σχολών του εξωτερικού, που το αντικείμενο σπουδών έχει σχέση με τις εγκαταστάσεις και την παραγωγική διαδικασία και άδεια άσκησης επαγγέλματος, που χορηγείται από το Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδας (ΤΕΕ).
• Πτυχίο πανεπιστημιακής σχολής εσωτερικού ή ισότιμων σχολών του εξωτερικού, που το αντικείμενο σπουδών έχει σχέση με τις εγκαταστάσεις και την παραγωγική διαδικασία και άδεια άσκησης επαγγέλματος, όταν αυτή προβλέπεται από την κείμενη νομοθεσία.
• Πτυχίο Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος (ΤΕΙ) ή ισότιμων σχολών του εξωτερικού ή πτυχίο των πρώην σχολών υπομηχανικών και των Κέντρων Ανωτέρας Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (ΚΑΤΕΕ).
• Απολυτήριο τεχνικού λυκείου ή μέσης τεχνικής σχολής ή άλλης αναγνωρισμένης τεχνικής επαγγελματικής σχολής του εσωτερικού ή ισότιμων σχολών του εξωτερικού ή άδεια άσκησης επαγγέλματος εμπειροτέχνη.

Επιπλέον ο τεχνικός Ασφαλείας πρέπει να διαθέτει προϋπηρεσία, που υπολογίζεται από την απόκτηση απολυτηρίου ή πτυχίου ως εξής:

• τουλάχιστον διετή προϋπηρεσία για τους κατόχους πτυχίου πολυτεχνείου ή πολυτεχνικής ή πανεπιστημιακής σχολής η οποία δύναται να μειωθεί κατά ένα έτος σε όσους έχουν παρακολουθήσει πιστοποιημένα προγράμματα επιμόρφωσης για την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων διάρκειας τουλάχιστον 100 ωρών.
• τουλάχιστον πενταετή προϋπηρεσία για τους κατόχους πτυχίου Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος ή υπομηχανικών και των Κέντρων Ανωτέρας Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης η οποία δύναται να μειωθεί κατά τρία έτη σε όσους έχουν παρακολουθήσει πιστοποιημένα προγράμματα επιμόρφωσης για την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων διάρκειας τουλάχιστον 100 ωρών.
• τουλάχιστον οκταετή προϋπηρεσία για τους κατόχους απολυτήριου τεχνικού λυκείου ή μέσης τεχνικής σχολής ή άλλης αναγνωρισμένης τεχνικής επαγγελματικής ή άδειας άσκησης επαγγέλματος εμπειροτέχνη η οποία δύναται να μειωθεί κατά τρία έτη σε όσους έχουν παρακολουθήσει πιστοποιημένα προγράμματα επιμόρφωσης για την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων διάρκειας τουλάχιστον 100 ωρών.

Τα  προγράμματα αυτά  επιμόρφωσης σε θέματα ασφάλειας και υγείας των εργαζομένων εκτελούνται από τα αρμόδια Υπουργεία ή εκπαιδευτικούς ή άλλους δημόσιους οργανισμούς ή από εξειδικευμένα Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΚΕΚ) πιστοποιημένα για την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων, σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις.

Το απαιτούμενο επίπεδο γνώσεων και η ειδικότητα του Τεχνικού Ασφαλείας (ΤΑ), καθορίζονται από την κατάταξη σε κατηγορία ανά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας της επιχείρησης  και τον αριθμό των εργαζομένων. Στον πίνακα του άρθρου 10 του Κώδικα Νόμων για την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων που κυρώθηκε με το άρθρο 1 του Ν.3850/2010 (ΦΕΚ 84/Α΄) οι επιχειρήσεις, εκμεταλλεύσεις και εργασίες των οποίων οι κλάδοι οικονομικής δραστηριότητας σημειώνονται με κωδικό αριθμό με βάση τη στατιστική ταξινόμηση, από την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος κατατάσσονται σε κατηγορίες (κατηγορία  Α, Β ή Γ).  Οι εργοδότες των επιχειρήσεων υποχρεούνται να αναθέσουν καθήκοντα τεχνικού ασφάλειας σε άτομα με ειδικότητα από εκείνες που ορίζονται στον πίνακα του άρθρου 13 του Κώδικα Νόμων στον οποίον αναφέρονται οι κλάδοι της οικονομικής δραστηριότητας και οι επιτρεπόμενες ειδικότητες τεχνικών ασφαλείας. Στο άρθρο 12 του Κώδικα Νόμων αναφέρεται το απαιτούμενο επίπεδο γνώσεων τεχνικού ασφάλειας σύμφωνα με την κατάταξη της επιχείρησης σε κατηγορία και αναλόγως του αριθμού των εργαζομένων που απασχολεί.

Oι εργοδότες και οι εργαζόμενοι μπορούν να αναλάβουν  τα καθήκοντα τεχνικού ασφαλείας σε επιχειρήσεις  όταν αυτές ανήκουν στη Β΄ και Γ΄ κατηγορία, αναλόγως του αριθμού εργαζομένων που απασχολούν και υπό την προϋπόθεση κατάλληλης επιμόρφωσης. Οι όροι και οι προϋποθέσεις των προγραμμάτων επιμόρφωσης  αναφέρονται στην Υπουργική Απόφαση Αριθμ. 39278/1823/2018 με θέμα: «Επιμόρφωση εργοδοτών και εργαζομένων για θέματα άσκησης καθηκόντων τεχνικού ασφάλειας σε επιχειρήσεις Β΄ και Γ΄ κατηγορίας» (ΦΕΚ 3001/Β΄/25-7-2018) όπως αυτή τροποποιήθηκε με την Αριθμ. οικ.59730/2576(ΦΕΚ 4762/B’/24.12.2019 και την Αριθμ. 52725/1990 (ΦΕΚ 5861/ B’/31.12.2020).

Σχετική Νομοθεσία

Άρθρο  10, 11, 12, 13, 21 και 22 του Ν. 3850/2010